iç değerlendirme, Öz Değerlendirme, İç Analiz, İç Analiz Nedir, Kurumsal Değerlendirme, Durum Analizi, Mevcut Durum Analizi, Durum Analizi Nedir, Güçlü Ve Zayıf Yönler,
Organizasyonların, kuruluşların, şirketlerin Güçlü ve Zayıf (İyileştirilmesi Gereken Hususlar)Yönlerinin ( Strengths and Weaknesses) belirlenmesi Stratejik Planlamanın ilk aşamalarından ve temel çalışmalarından birisidir. Güçlü ve Zayıf Yönlerin tanımlanabilmesi, kuruluş içinde odaklı, kapsamlı ve planlı bir İç Değerlendirme yapılması ile mümkündür. Daha sonra ele alacağımız Dış Çevre (Yakın ve Geniş Çevre) Değerlendirmesi, Endüstri Analizi, Pazar Analizi, Rekabet Analizi (Rakiplerin Değerlendirilmesi) gibi şirketin dışına yönelik konular (alanlar) ve İç Değerlendirme ile birlikte düşünülmesi ve irdelenmesi gereken bütünleşik konulardır.
Kurumsal Değerlendirme (Corporate Appraisal), İç veya Dahili Analiz (Internal Analysis), Organizasyonel Değerlendirme (Organizational Evaluation), Durum Raporu (Situation Report), Durum Analizi (Situation Analysis), Öz Değerlendirme (Self Assessment), Kaynak Analizi (Resource Audit) vb bu kapsamda yapılan çalışmalara verilen değişik adlandırmalardır.
Çok değişik adlandırmalar yapılmasına rağmen literatürde bu başlıkta verilen bilgiler, yöntemler ve yaklaşımlar kısıtlı ve ciddi bir stratejik planlama süreci kapsamında uygulanması mümkün olmayan bilgi yaklaşım ve yöntemleri içermektedir. Bunun önemli bir nedeni İç Değerlendirme ile ilgili yöntem ve yaklaşımların çoğunun bu konularda hizmet veren danışmanlık firmalarının mülkiyetinde olmasından kaynaklanmaktadır. Stratejik Planlama Süreçlerine sahip şirket ve kuruluşların çoğu İç değerlendirme söz konusu olduğunda entelektüel mülkiyet kapsamında kendilerine özgü yöntem ve yaklaşımları geliştirmişlerdir.
Örneğin 'Güçlü ve Zayıf Yönler' sadece Şirket Üst Yöneticilerinin katıldığı bir dizi toplantılarda tanımlanabilir. Böyle bir yaklaşımım ana kalkış noktası, Üst Yöneticilerin organizasyonun zafiyetleri (İyileştirilmesi gereken alanlar) ve kuvvetli noktaları konusunda yönetici yetenekleri ve tecrübeleri sayesinde sağlam ve geçerli fikirlere sahip olacakları varsayımıdır. Böyle bir varsayımı doğru ve geçerli bir yaklaşım olarak okurlara öneremeyiz. Bu şekilde yapılacak bir İç Değerlendirme muhtemelen kapsamlı, derinlikli olmayacak, spesifik unsurları içermeyecek ve hatta yanıltıcı olabilecek subjektif unsurları ihtiva edecektir.
Güçlü ve Zayıf Yönlerin belirlenmesi çalışması, Kritik Başarı Faktörleri (Critical Success Factors) yaklaşımı kullanılıp (İş Alanı, Endüstri ve Pazarda başarılı olabilmek için sahip olunması gereken koşullar, karakteristikler anlamında), sirketin içinde bulunduğu iş alanı, sektör veya alt sektör için bu faktörlerin belirlenmesi (genellikle sınırlı ve az sayıdadır) ( Bir sektörden diğerine değişir ve farklılık gösterebilirler) ve bu faktörlere göre değerlendirmede kuruluşun nerede olduğunu (Gap analizi) analizinin yapılması şeklinde de yapılabilir. (Identifying and Using Critical Success Factors by
,
Bu şekilde bir yaklaşım kullanıldığında muhakkak ki sektör, alt sektör, iş alanı, pazar için mevcut ve gelecekte geçerli olacak CSF'ları belirlenmesi çalışmanın en kritik sürecini oluşturacaktır. Stratejik Planlama Çevriminde görev alanlar muhtemelen soyut kavram ve faktörleri anlamakta zorluğa düşebileceklerdir.
İç Değerlendirme çalışması, Çekirdek Yeterlikler (Core Competences) (Kuruluşa özgü, kuruluşun başarısında söz sahibi, başkalarınca kolayca taklit edilemeyen vasıflar, özellik ve karakteristikler anlamında) yaklaşımı çerçevesinde de yapılabilir. İç Değerlendirme Temel ve Çekirdek Yeterliklerin aranması, tanımlanması ve güçlü ve zayıf yanlarının belirlenmesi şeklinde yapılabilir. Bkz:The Core Competence Of The Corporation
Şirketin güçlü ve zayıf yönlerine ilişkin analiz kapsamlı bir finansal analiz (maliyet unsurları, kar, finansal rasyolar vb) (Şirket hissedar yaklaşımı) ile de yapılabilir.
Günümüzde kuruluş amacı ne olursa olsun (üretim, hizmet, finansal vs) tüm kuruluşlar sürekli başarı için ortak kabul gören mükemmellik modelleri (Kriterler) çerçevesinde ele alınabilmekte ve değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Bu türden modeller (EFQM Mükemmellik Modeli, Baldrige Mükemmel Performans Kriterleri, ISO 9004:2009) kuruluşu tüm yönleri ile (mümkün kılıcılar, esas kriterler ve elde edilen sonuçlar) ele alabilmekte, özdeğerlendirme amacıyla kullanılabilmekte, kuruluşun güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesinde kullanılabilmektedir. Daha da ilginci zamanımızda sürekli başarı faktörleri üzerinde öylesine bir uzlaşma söz konusu olmaktadır ki bu türden modeller kriterleri ve açılımları açısından giderek birbirine benzemektedirler.
Kuruluşun İç Değerlendirilmesinde kullanılacak yöntemlerin, iyi yapılandırılmış olması, çalışmanın belgelere ve kanıtlara dayanılarak yapılması, fonksiyonlararası ekipler vasıtasıyla gerçekleştirilmesi arzu edilen yaklaşımlardır. Böylelikle İç Değerlendirme sonuçları açısından daha güvenilir ve daha nesnel olabilecektir.
Kuruluş İç Değerlendirmesi kapsamında EFQM Mükemmellik Modeli, Baldrige Mükemmel Performans Kriterleri ve ISO 9004:2009 Standardını ele alacağız.
Daha önce ise Porter'in Değer Zinciri ve Süreç kavramlarını ele alacağız. Süreç kavramı tüm modellerin özünde yer almaktadır ve modellerin ve kriterlerinin tanıtımı öncesi anlaşılması önem taşımaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder