Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama / Liderlik ve Vizyon

vizyon, Vizyon ve Liderlik, Liderlik, Lider ve Vizyon, Vizyoner Liderlik, Built To Last,

Jerry Porras Stanford Fakültesinde onursal organizasyonel davranış profesörüdür. Araştırma alanları arasında vizyoner şirketlerin karakteristikleri konusu öne çıkar."Built to Last: Successful Habits of Visionary Companies Harper Business, 1994" kitabının ortak yazarıdır.


Prof. Porras Eylül 2009, "Google Tech Talk"ta yaptığı konuşmasını "Liderlik ve Vizyon" konusuna ayırmıştır. Etkili konuşmasını dikkatle izlemenizi öneriririm.

"Built to Last" çalışmasında yer alan ve vizyoner şirketler (18 Şirket-3M, IBM, Disney, Ford vb) olarak adlandırılan şirketler dünyada önemli etkiler yaratmış, hayranlıkla izlenen, sayısız başarı hikayelerine sahip, liderlik, ürün, endüstri çevrimleri açısından çok sayıda jenerasyonu barındırmış  çoğu asırlık şirketlerdir. Bu şirketler aynı zamanda kurucuları ve dönüşümsel liderleriyle de bilinirler. Bu çalışmada esas olarak iki liderlik stlili tanımlanmıştır. İlki Vizyoner Karizmatik Liderliktir. Bu tür liderler, vizyonunu güçlü bir şekilde hayata geçiren, tutkulu, ilham veren, alışılmadık geleneksel olmayan tavırlara sahip, büyük risklerin altına girmeye istekli, güçlü kişilik sahibi, karizmatik, gütme konusunda motivasyona sahip liderlerdir.İkincisi "Built to last" liderliktir. Bu tür liderler alçak sesli,kibar, ciddi, alçak gönüllü, mutevazı, düşünceli, dinlemesini bilen, sesiz liderlerdir.

Fakat esas ayrım, liderlerin stillerinde değil, liderlerin neye önem verdikleri, neye dikkat ettikleri ile ilgilidir. İlk tür liderler şirketi, insanları gütmeye, yönetmeye önem verirler. Şirketler onların zekası, onların bilgisi, onların teknolojik hakimiyeti etrafında, onları tecrübesi etrafında döner. Kendileri işin başındayken herşey mükemmeldir. Onlar gittikten sonra şirket hiçbir zaman eskisi gibi değildir.
İkinci tür liderler, mükemmel şirketin inşaasına önem verirler. Şirketin yeterliklerini, becerilerini, yeteneklerin inşa ederler. Organizasyonel yapıyı kurarlar, insanları gerekli yeteneklerle donatırlar, sistemleri kurarlar, teknoloji hakimiyeti sağlayacak adımları atarlar.  Şİrket, onlar ayrıldıktan sonra çok uzun sürelerde ayakta kalır, gelişir, büyür.

Liderlik ve şirket vizyonu birbirinden ayrılmaz iç içe giren konulardır. Tıpkı şirketler gibi, liderlerin ve hatta herkesin varlık nedeni (misyon, amaç) ve değerleri vardır. Liderler, kim olduklarını ve ne istediklerini güçlü ve açık şekilde bilir ve tanımlarlar. Çalkantılı, fırtınalı dönemlerinde kendilerine yol gösteren yıldızları(eğretileme olarak) vardır. Yıldızı (misyon) ve değerleri, değişmez ve çalkantılı dönemlerde kılavuzluk yapar.

Şirket vizyonu güçlü liderlikle gelir. Şirketlere vizyon biçecek olanlar liderlerdir. Lider ve şirketin değerleri ve misyonlarının örtüşmesi durumunda, şirket lidere uyduğunda  liderler, güçlü bir şekilde şirketi çizdikleri vizyona doğru götürürler. Aksi durum yani liderin şirkete uyma durumu olduğunda işler sarpa saracak gidilmesi gereken yere varmak zorlaşacak hatta imkasızlaşacaktır.Vizyon, HBAG (Hairy Big Adacious Goals-Zor Büyük Cüretli) türünden yürek isteyen iddialı büyük hedeftir.

Bu süreçte, şirketin değerleri ve misyonu vazgeçilmezdir. Misyon ve değerlerin eşliğinde iddialı hedefin gerektirdiği  riskler alınarak, gerektiğinde iş yapış tarzları değiştirelecek, yeni şeyler öğrenilecek, yeni bilgilerle donatılınacak, yeni tecrübeler yaşanacak, çevredeki dalgalar ve fırtınalara rağmen hedef tutturulacaktır.