Stratejik Yönetim / Stratejik Planlama - Temel Değerler ve İlkeler 2

temel değerler, Değerler, Temel Değerler ve İlkeler, Şirket İlkeleri, İş İlkeleri, kurum ilkeleri, Etik Davranışlar, Etik Davranışlar Nelerdir, Doğruluk ve Dürüstlük, Dürüstlük ve Güven, Değerler Araştırması

James C. Collins ve Jerry I. Porras'ın 'Built to Last' adlı kitabından alıntılara devam ediyoruz. Built to last pp 96-98

Temel değerler bir organizasyonun sahip olduğu esas ve kalıcı inançlardır ve finansal kazançlar veya kısa dönem çıkarlar uğruna temel değerlerden taviz verilemez.


Sabık IBM CEO'su Thomas J. Watson 1953 tarihli "A business and its beliefs" adlı kitapçığında temel değerlerin (kendisi inançlar tabirini yeğliyordu) rolü konusunda şunları söylüyordu.
Bir şirketin başarı ve başarısızlığı arasındaki farkın çoğu durumda söz konusu organizasyonun insanlarının yetenek ve enerjilerini ne ölçüde iyi açığa çıkartabildiği sorusuna indirgenebileceğine inanıyorum. Şirket insanların ortak nedenler etrafında birleşmelerine destek için neler yapıyor? Bu ortak nedenler ve ortak yönler çokça değişikliklerin meydana geldiği ortamlarda nesilden nesile nasıl aktarıyor ve muhafaza ediliyor? Sanıyorum ki bu soruların cevabı 'inançlar' diye adlandırdığımız şeylerin sahip olduğu güçte ve bu inançların insanlar üzerinde yarattığı cezbede gizlidir....Gerçekten inanıyorum ki herhangi bir organizasyon varlığını sürdürmek ve başarıya ulaşmak istiyorsa geçerli bir dizi inanca (temel değerler) sahip olmalı, politikalarını ve eylemlerini bu inançlar üzerine inşa etmelidir.
Dahası inanıyorum ki bir şirketin başarılı olmasında en önemli tek etken bu inançlarına(temel değerlerine) sadakatle bağlı kalmasıdır...İnançlar (Temel değerler) her zaman politikalar, uygulamalar ve hedeflerden önce gelmelidir. Politikalar, uygulamalar ve hedefler inançları zedelediğinde mutlaka tadil edilmelidir.

Çoğu durumda bir temel değer kılavuz görevini yerine getirecek biçimde keskin bir yalınlıkla ifade edilebilir. Sam Walton'un Wal-Mart'ın bir no.lu temel değerinin özünü nasıl kavradığına dikkat ediniz: "Müşteriyi diğer herşeyin önüne koyuyoruz...Şayet müşteriye hizmet etmiyor veya hizmet eden arkadaşlarımıza destek olmuyorsanız, o takdirde size ihtiyacımız yok..."
Yine James Gamble'ın P&G'nın (Procter and Gamble) ürün kalitesi ve dürüst ticaretle ilgili temel değerini ne kadar yalın ve elegan bir şekilde ifade ettiğine dikkat ediniz: " Tam ağırlığında saf ürünler imal edemiyorsanız, gidin taş kırma işi bile olsa namuslu bir iş yapın.."
Yine sabık HP başkanı John Young'ın HP tarzını nasıl yalın bir şekilde ifade ettiğine dikkat ediniz: "HP tarzı esasen bireylerle ilgilenmek ve saygı göstermek anlamına gelir; 'Size nasıl muamele edilmesini istiyorsanız sizde diğerlerine öyle muamele ediniz.' Yani bütün hepsi bu.."
Temel değer değişik şekillerde  ama yalın, açık, doğrudan ve güçlü bir şekilde ifade edilebilir.
Vizyoner şirketler az sayıda genellikle 3 ile 6 arası temel değer benimseme eğilimindedir. Gerçekte 6'dan fazla temel değere sahip vizyoner şirket müşahede etmedik ve çoğu da 6'nın altında temel değere sahipti. Gerçekte yalnızca az sayıda değer, asli ve derinliğine sahiplenilen her koşulda dahi terkedilmeyen ve taviz konusu olmayan değerler, temel değer vasfı taşıyabilir.
Kendi organizasyonunuzda temel değerleri açığa çıkarırken bu sizin için önemli bir ölçü olabilir. Beş veya altı değerden fazla değer listeliyorsanız bu listelediğiniz değerlerin gerçekten temel değer olmadığını gösterebilir. Şirketinizin temel değerlerini belirleme çalışması yapıyorsanız kendinize şu soruyu sorabilirsiniz: " Bu değerlerden hangilerini dış çevrede değişikliklere rağmen ve hatta çevre koşullarının söz konusu değerlere sahip çıktığımız için bizi cezalandırdığı durumlarda dahi yüzyıl ötesine taşımak için mücadele ederiz?" veya tersine, " Bu değerlerden hangilerini çevre koşullarınca müsait addedilmediği hallerde değiştirir veya gözden çıkartabiliriz?" Bu sorular otantik değerlerinizi belirlemekte size yardımcı olabilir.
Çok önemli bir nokta: sizi, vizyoner şirketlerin tablo 3.1'de listelenen temel değerlerini şirketinizin temel değerleri olarak kullanma tuzağına düşmemeniz için cesarelendiriyoruz.  Temel ideoloji vizyoner şirketlerinki olsa dahi başka şirketlerin değerlerini taklit ederek oluşturulamaz; temel değerler dışardan dışardan gelen yabancıların dikte ettirmesiyle ortaya çıkmaz; yönetim kitaplarını okuyarak temel değerleri belirleyemezsiniz; ve yine temel değerleri, hangi değerlerin benimsenmesinin daha pragmatik, daha popüler veya daha karlı olacağını hasaplamak için sterilize entellektüel egzersizler yaparak ta oluşturamazsınız. Kendi temel değerlerinizi kodlamanın en iyi yolu başka şirketlerin temel değerlerini taklit etmek veya yabancıların görüşlerini almak değil, bizatihi kendi otantik değerlerinizi inançlarınızı açığa çıkarmak belirlemek olmalıdır.

Temel ideolojinin (misyon artı temel değerler) dış çevreden oldukça bağımsız ve dahili ve şirkete ait  bir konu olduğunun anlaşılması çok önemlidir.  Bir analoji yapmak gerekirse Birleşik Devletler'in kurucuları özgürlük ve eşitlik ideolojisini ne çevre koşulları öyle gerektirdiği için ne de çevre koşulları çerçevesinde ülke olarak gerekirse temel ideallerinden vazgeçebileceklerini düşünerek vazetmediler. Özgürlük ve Eşitlik ideallerini-gelecek nesillere yol gösterecek ve ilham verecek idealler- çevreden bağımsız olarak ve kalıcı idealler olarak öngördüler-. Aynı şey vizyoner şirketler için de doğrudur.