24 Şubat 2012 Cuma

Stratejik Yönetim / Stratejik Planlama - Temel Değerler ve İlkeler 4- Değerler Tanımı

Değer ve değerler konusu herhalde ele alınması ve işlenmesi en zor kavramlardan birisidir. Birinci zorluk değer ve değerler konusuna hangi bağlamda baktığınız veya irdelediğiniz ile ilgilidir. Bilim özellikle sosyal bilimler ve ekonomi, siyaset, sosyoloji, psikoloji, davranış bilimi, iletişim ve medya çalışmaları gibi alt kolları değer ve değerler kavramına öz veya çekirdekte aynı olmasına rağmen değişik anlamlar yükleyebilmektedirler. Değer ve değerler kavramına din, etik, ahlak, ideoloji, sanat, kültür bağlamında da değişik anlamlar yüklenebilmektedir.


İkinci zorluk değer ve değerler kavramıyla hangi seviyede ilgilendiğiniz ile ilgilidir. Değer ve değerler kavramı nesneler ile (ekonomi) ilgili olabildiği gibi çoğunlukla bireysel olarak insan ile ilgili olarak kullanılan bir kavramdır. Ancak ülkeler, toplumun geneli, değişik toplum kesimleri, kurumlar, enstitüler, şirketler vb insanlardan oluşan değişik seviyede gruplar için de değer ve değerler kavramı değişik anlamlar ifade edebilir.
Üçüncü zorluk semantik zorluklardır. Değer kavramını bireyle ilişkilendiren, dolayısıyla toplumların, kurumların değer veya değerleri  olamıyacağı, toplumu oluşturan bireylerden ötürü ancak paylaşılan değerleri olabileceğini ileri süren yaklaşımlar olabildiği gibi; değerlerin değerin çoğulu olmadığını değer ve değerlerin ayrı anlamları olduğunu ve ayrı bağlamlarda kullanıldığını öne süren yaklaşımlarda vardır.
Bizim değer ve değerler kavramıyla olan ilgimiz şüphesiz yönetim bilimi ve hatta daha dar kapsamda stratejik yönetim ve kurum, şirket vasıtasıyladır. İster paylaşılan değerler isterse değerler şeklinde olsun kurum ve şirketlerde değerlere sahip olabilirler. Dolayısıyla değerler kavramını yukarda bahsettiğimiz bağlamda tanımlamaya çalışacağız.
Bahsettiğimiz tanımlamaya geçmeden önce konu ile ilgili hemen her kitap, makale ve araştırmada yer verilen esas itibariyle de kapsamlı ve pekçok alt bilim dalının ihtiyaçlarını doğrudan karşılayabilecek vasıfta ve neredeyse klasikleşmiş olan profesör Milton Rokeach'ın değer tanımını vermek istiyoruz.
"Bir değer, belli bir davranış tarzı veya nihai durumun, zıddı veya tersi bir davranış tarzına veya nihai duruma  bireysel veya toplumsal açıdan tercih edilebilirliği ile ilgili kalıcı bir inançtır. -A value is an enduring belief that a specific mode of conduct or endstate of existence is personally or socially preferable to an opposite or converse mode of conduct or end-state of existence."
Yukarıdaki tanımdan değerlerin davranış ve eylem  tarzları (yol, metot, biçim) ile ilgili olabildiği gibi varılmak istenen durum (hedef, amaç) ile de ilgili olabildiğidir. Rokeach kendi adını taşıyan bir değerler sistemi de ( Rokeach Value Survey) geliştirmiştir.
Konumuzla ilgili ve işimize yarayacak tarzda iki tanım aşağıya alınmıştır.
"Kurum Değerleri bir organizasyonun dahili davranışlarına ve dış dünya ile ilişkilerine rehberlik eden uyulması gereken birinci seviyeden işletme felsefeleri ve ilkeleridir.
Corporate values are first order operating philosophies or principles, to be acted upon, that guide an organization's internal conduct and its relationship with the external world." A primer on Corporate Values; Olivier Serrat
"Değerleri yalın olarak kurumsal davranış standardı olarak tanımlıyoruz. Genellikle şirketler aynı değer çevrimi'nden geçerler. Bir dizi kurum değeri betimlerler ve bu değerleri yönetim uygulamalarının bir parçası haline getirmeye çalışırlar. böylelikle şirketin ve şirket içinde ve dışında belirlenen diğer paydaşların fayda sağlayacağına inanırlar. Tanımlanan değerler uyulması  kurum değerlerini giderekdaha da güçlendirir-We define values simply: as a corporation’s institutional standards of behavior. Generally, companies follow the same “values cycle”: They articulate a set of corporate values and attempt to embed them in management practices, which they hope will reinforce behaviors that benefit the company and identified communities inside and outside the firm, and which in turn strengthen the institution’s values."Value Survey; Aspen Institute

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder